Anadangəlmə Ürək Qüsurları (AÜQ)

Anadangəlmə ürək qüsuru nədir?

Anadangəlmə ürək qüsuru, körpənin ürəyi hələ ana bətnində inkişaf edərkən yaranan struktur problemləridir. Bu, ürəyin divarlarında, qapaqlarında və ya ürəyə gələn-çıxan damarlarında ola bilər. Yəni uşaq doğulanda ürəyi tam normal formalaşmamış olur.

Niyə baş verir?

Dəqiq səbəb çox vaxt bilinmir, amma risk faktorları var:

Ana hamiləlikdə virus xəstəliyi (məs. məxmərək) keçirdikdə
Siqaret, alkoqol, narkotik istifadəsi
Zərərli dərmanlar qəbul etmək
Genetik (irsi) amillər
Ana və atada xromosom anomaliyaları (məsələn, Daun sindromu)

Ən çox rast gəlinən ürək qüsurları

Qapaq problemləri – qapaqlar tam açılmır və ya tam bağlanmır
Qapaqlar arasında dəlik
- Qulaqcıqlar arasında dəlik (ASD)
- Qarıncıqlar arasında dəlik (VSD)
Böyük damarların anormal yerləşməsi (TGA – transpozisiya)
Fallot tetralogiyası – dörd müxtəlif qüsurun bir yerdə olması

Əlamətlər

Qüsurun dərəcəsindən asılı olaraq əlamətlər dəyişə bilər:

Dodaq, barmaq uclarında göyərmə (siyanotik görünüş)
Tez-tez və ağır nəfəs alma
Uşağın tez yorulması, yaxşı çəki almaması
Tez-tez təkrarlanan ağciyər infeksiyaları
Böyük uşaqlarda idman zamanı tez yorulma

Diaqnoz necə qoyulur?

Ekokardioqrafiya (ürək USM-i)
EKQ (ürək ritm qrafiki)
Rentgen (ürəyin böyüklüyünü və ağciyərləri qiymətləndirmək üçün)
Bəzən KT və MRT müayinələri də lazım olur

Müalicə yolları

Yüngül qüsurlar → heç bir müdaxilə tələb etməyə bilər, həkim sadəcə izləyir.
Dərman müalicəsi → ürəyin yükünü azaltmaq və simptomları yüngülləşdirmək üçün.
Cərrahi əməliyyat → dəliklərin bağlanması, qapaqların düzəldilməsi və ya dəyişdirilməsi.
Kateter üsulu (invaziv prosedur) → bəzi dəliklər xüsusi cihazlarla qapadılır.

Nə üçün erkən diaqnoz vacibdir?

Çox vaxt uşaq böyüdükcə qüsur daha da ağırlaşır.
Erkən aşkarlama müalicəni asanlaşdırır və uşağın normal həyat yaşamasına imkan verir.
Müalicə olunan uşaqların böyük əksəriyyəti tam sağlam həyat sürdükdə çətinlik yaşamır.

✅ Yadda saxlayın:
Anadangəlmə ürək qüsuru olan uşaq həkim nəzarəti altında müntəzəm izlənməlidir. Erkən diaqnoz və düzgün müalicə uşağın həyatını xilas edə bilər.