COUMADİN İSTİFADƏ EDƏN XƏSTƏLƏRİN DİQQƏT ETMƏSİ GƏRƏKƏNLƏR...!!!
Coumadin bir antikoagülandır və qanda pıhtı əmələ gəlməsinin qarşısını alır. Coumadin’in ana maddəsi olan “Warfarin Sodyum”, şirin yonca bitkisinin özəyindən ilk dəfə 1940 ilində əldə edilmiş olub dünyada 1955 ilindən bu yana istifdə olunmaqdadır.
Apteklərdə Coumadin 5 və 10 miligramlık 1 qutuda 28 tabletləri mövcut.
-
Coumadin ağızdan gündə tək doz olaraq alınır.
-
Dərmanı hər gün aynı saatda almaq önəmlidir.
-
Axşam saatlarında alınması daha uyğundur.
-
Aç ya da tox olaraq alınabilər.
-
Bir stəkan su ilə alınmalıdır.
-
Genəlliklə hər gün 5 mg (1 tablet) olarak başlanır. Necə başlanacağına və hansı dozda davam ediləcəyinə də doktorunuz qərar verəcəkdir.
Coumadin Necə Təsir Edər?
Coumadin vitamin K’ya bağlı pıhtılaşma faktörlərinin qaraciyərdə ürətilməsini bloke edər. Vitamin K kanın pıhtılaşmasını sağlayan faktörlərin ürətilməsi üçün gərəklidir. Vitamin K normal olaraq yaşıl və yarpaqlı səbzələrdə və bəzi nebati yağlarda təbii olaraq bulunur. Coumadin təzə pıhtı əmələ gəlməsinin qarşısını alır fəqət meydana gəlmiş pıhtıyı əridəbilməz.
Coumadin alındıqdan yaxlaşıq 24 saat sonra təsir göstərməyə başlar və tamamən təsirli olması üçün 72–96 saat zamana ihtiyaç vardır. Coumadin alındıqdan sonra 2–5 gün arası təsirlidir fəqət doktorunuzun məsləhət gördüyü şəkil və dozda dərman almaqdan çəkinməyin.
Dərmana başlamadan öncə normal INR dəyərləri bəlirlənir. Bəzi hallarda istənilən INR dəyərinə ulaşıncaya qədər damardan bir dərman da verilməsi gərəkəbilər. Əgər bir dozu almağı unudursanız vəya səhfliknən xatalı bir dozda dərman istifadə edərsəniz bunu kitapçığa not ediniz. Ertəsi gün dərmanınızı normal dozunda istifadəyə dəvam ediniz və asla iki doz birdən almayınız. Əgər səhf aldığınız doz normal dozunuzdan çox artıq miqdarda isə doktorunuzla görüşünüz.
Coumadin İstifadə Edərkən Müşahidə Gərəklidir!
Doktorunuz sizi izlerken INR testi yaptıracaktır. Bu test kanınızın ne kadar sürede pıhtılaştığını ölçer. Kanın normal INR değeri yaklaşık olarak 1'dir. Kullanmanız gereken ilaç dozu INR testi sonucuna göre belirlenir. Doktorunuz söylemeden ilacınızı bırakmayınız ya da dozunda değişiklik yapmayınız. Her zaman tedbirli olunuz ve en az bir haftalık ilaç dozunuz kaldığında ilacınızı yeniden yazdırınız.
Nə Qədər Coumadin Almalıyam?
Doktorunuz Coumadin dozunu dikkatli bir şekilde ayarlayacaktır. Coumadin dozu PT (Protrombin time) ve INR (International Normalized Ratio) tahlillerinin sonuçlarına göre ayarlanır. Coumadin’in etkisi dozla doğru orantılıdır. Yani doz arttıkça etki daha da artar (kan daha da sulanır). Çok yüksek dozlarda kendiliğinden kanamalar da görülebilir. Coumadin’in işe yarayabilmesi için kanda belirli bir düzeyde olması (yani kanın belirli bir oranda sulanması) gerekir. Daha az olursa, işe yaramaz ve yine pıhtılar oluşur. Çok fazla olursa bu sefer de kanamalar görülebilir. Etkili olan bu dozu ayarlamak için kan testi yapılır. Doktorunuzun isteği üzerine yapılan bu kan testleri; Protrombin zamanı (PT) dır.
Bunun ən doğru ifadəsi İNR ilə edilir. Dərmanı hansı dozda alacağınızı və qan testlərinizin dəyərlərinin nə olması gərəktiyini doktorunuz tənzimləyəcəkdir. Dərman dozu qan testi nəticələrinə görə tənzimlənəcəkdir. Almanız gərəkən Coumadin miqdarı hərdən dəyişəbilər, bu səbəblə bəlirli zamanlarda qan analizləri eləddirib doktorunuza danışmanız lazımdı.
Arzulanan INR değerleri hastalığa göre değişmektedir. Tedavi konusunda istenen INR değerleri hekimler arasında (hasta ve durumuna bağlı olarak) değişken olabilir, son kararı verme tamamen hekiminize bağlıdır.
Coumadin Kullanırken Neler Yapalım - Neler Yapmayalım?
Coumadin kullanırken egzersiz yapılmasında sakınca var mı?
Coumadin kullanırken kanama riski olan etkinliklerin ve boks, karate gibi sporların yapılması sakıncalıdır. Kanama riski olmayan etkinliklerin yapılmasında sakınca yoktur.
Coumadin kullanırken diş bakımı nasıl yapılmalıdır?
Coumadin kullanırken dişlerin yumuşak bir fırça ile nazikçe fırçalanması gerekir. Sert darbeler kolaylıkla dişeti kanamasına neden olabilir. Diş ipi kullanımında da nazik davranmak gerekir. Eğer kendiliğinden dişeti kanamaları oluyorsa, veya idrar renginiz çok koyudursa bu durum coumadin dozunun fazla olduğunun bir habercisi olabilir. Bu durumda mutlaka INR baktrınız değer 4 ve üzerinde olursa ilaçı o gün almayın ve doktorunuza bilgi verin.
Diş tedavisi yaptırmadan önce diş hekimine mutlaka coumadin kullandığınızı söylemeniz gerekir. Coumadin kullanırken diş çekimi ya da kanamaya neden olabilecek bir işlem yapılacaksa gerektiğinde ilacınızın dozunun yeniden ayarlanması gerekebilir.
Coumadin Bazı İstenmeyen Etkilere Neden Olabilir!
Coumadinin en önemli yan etkisi kanamadır. Eğer aşağıdakilerden herhangi biri ile karşılaşırsanız tıbbi bakıma başvurunuz ve hızla INR değerinizi ölçtürünüz;
-
Uzamış burun kanamaları (10 dakikadan uzun)
-
Kusma ile birlikte kan görülmesi
-
Tükürükte kan
-
İdrar veya dışkıda kan veya koyu renkte idrar
-
Siyah renkte dışkılama
-
Şiddetli veya kendiliğinden dişeti kanamaları oluşması
-
Olağandışı baş ağrıları
-
Adet kanamalarında olağan dışı artma görülmesi
-
Vücudunuzun herhangi bir yerinde çarpma olmaksızın morluklar gelişmesi
Ciltte kaşıntı ve döküntü, karın krampları gibi yan etkileri de olabilir. İlaca bağlı olabileceğini düşündüğünüz bir durumla karşılaştığınızda doktorunuza danışınız
Dikkat Etmeniz Gerekenler!
Herhangi bir yerinizi kesmeniz durumunda temiz ve kuru bir bez ile bu bölgeye en az 5 dakika yumuşak bir basınç uygulayınız.Eğer INR değeriniz 4 üzerinde ise ilaç o gün almayın ve hemen doktorunuzu arayınız. Araç içi-dışı trafik kazaları, kesici-delici alet yaralanmaları, darp, yüksekten düşme, şiddetli baş çarpması gibi iç ve dış kanamaya neden olabilecek durumlarda derhal bir hastaneye başvurunuz.
Kullandığınız Bazı İlaçlar Coumadin İle Etkileşerek INR Düzeyinizi Değiştirebilir! Coumadinin kullanırken aynı zamanda bir başka ilacı kullanmaya başladıysanız ya da kullandığınız bir ilacı sonlandırdıysanız, doktorunuz sizden bir hafta içerisinde yeni bir kan testi yaptırmanızı isteyebilir. Bu testin amacı yapılan ilaç değişikliğine rağmen INR düzeyinizin arzulanan düzeyde kaldığından emin olmaktır. Böyle bir durumda ayrıntılı bilgi almak için doktorunuza başvurunuz.
Eğer bitkisel ilaçlar dahil reçete ile satılmayan ilaçlardan kullanmayı düşünüyorsanız eczacınızaCoumadinin kullandığınızı belirtin ve kitapçığınızdaki ilaç dozunuzu ve INR değerlerinizi gösterin. Böylelikle eczacılar sizin için güvenli olan ilaçları kullanmanızı önerebilirler. Ancak bu konuda da doktorunuzdan bilgi almanın daha güvenli olduğunu unutmayınız.
Doktorunuz tarafından özellikle reçete edilmedikçe aspirin kullanmayınız. Ayrıca, cataflam, dolorex, kalidren, diclomec, difenak, dikloron,miyadren, voltaren, advil, artril, brufen, dolgit, dolorin, ibu-600, nurofen, profen, siyafen, suprafen, upren gibi ağrı için sık kullanılan ilaçlardan sakınınız. Ağrı kesici ilaç gerektiğinde paracetamol veya kodein içeren ilaçların kullanılması kabul edilebilir. Bu konuda doktorunuza danışınız.
Kemoterapi alırken coumadin başlanan ya da coumadin alırken kemoterapi başlanan hastalarda tedavinin ilk birkaç haftası çok dikkatli olunması ve sık INR izlemi ile coumadin dozunun ayarlanması gerekmektedir.
Daha pek çok ilaç coumadin ile etkileşime girerek INR düzeyinizi değiştirebilir. Bu konuda da doktorunuza danışmanız önemlidir.
Yiyeceklerinize Dikkat Etmelisiniz!
Beslenme düzeninizdeki herhangi temel bir değişiklik vücudunuzun Coumadine verdiği yanıtı değiştirebilir, INR testi aşırı yükselebilir ve beklenmeyen kanamalar olabilir. Özellikle K vitamini açısından zengin gıdalar INR sonuçlarınızı değiştirebilir. Bu gıdalar arasında brokoli, marul, yeşil lahana, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzeler, bezelye, karaciğer, yumurtanın sarısı, buğday kepeği ve yulaf gibi tahıllar, kaşar peyniri, soya ve zeytinyağı sayılabilir. Bu gıdaların alınması sağlıklı bir beslenme için gereklidir; ancak, bunları aşırı miktarda tüketmeniz INR sonucunuzdaki kararlı hali değiştirebilir. Bu gıdalardan düzenli bir şekilde aynı miktarda almaya gayret ediniz. Kırmızıbiber, papatya, melek otu, solucan otu, sarımsak, keten tohumu, zencefil, yeşil çay, atkestanesi, tekesakalı, kavak tomurcuğu, zerdeçal, aslankuyruğu gibi bitikiler coumadini etkisini artırıp kanamaya neden olabilirler. Bu konuda dikkatli olmanızı öneriyoruz.
Herhangi bir diyet uygulamasına gereksinmeniz varsa diyet uzmanınıza da coumadin kullandığınızı belirtmelisiniz.
Beslenme şeklinizde 7 günü aşan sürelerde belirgin değişiklikler olursa INR testi yaptırmalısınız. Coumadinin kullanırken aşırı alkol alımının da tehlikeli olabileceğini unutmayınız.
Coumadin’in Diyet ve Diğer İlaçlarla Etkileşimi Nasıldır? Coumadin birçok ilaç ile etkileşir. İlaç değişikliği veya yeni ilaç başlangıcında doktorunuza Coumadin kullandığınızı bildirmelisiniz. Ek bölümünde, Coumadin ile etkileşen ilaçların daha detaylı bilgisini bulabilirsiniz.
Coumadin ile etkileşen bazı ilaçlar:
-
Acetaminophen (Tylol, Parol, Minoset)
-
Aspirin
-
İbuprofen (Brufen)
-
Naproksen (Apranax, Aprol )
-
Cimetidine
-
Ranitidine (Ranitab, Ulcuran, Zantac)
-
K Vitamini içeren vitamin preparatları
-
E vitamini içeren preparatlar
-
Birçok bitkisel ilaç Coumadin ile etkileşebilir bu ilaçları kullanacaksanız PT/INR’ nin daha yakından takibi gereklidir.
Kaçınmanız Gerekenler!
Diyetinizde ciddi değişiklikler yapmayın standart ve dengeli bir diyet ile beslenin Travmaya neden olabilecek aktivite ve sporlardan kaçının
Vücudumda kesik oldu ve kanamam durmuyor?
Kanamanız 10 dakika süreli baskı ve bandaj ile durmuyorsa acil servise başvurun, çoğu kanama kanayan yer üzerine baskı ve bandaj ile duracaktır
Hamile Kalırsam Veya Kalma İhtimalim Olursa?
Hamilelikte belli dönemler ve hayati zorunluluk bulunmadıkça kesinlikle Coumadin kullanılmaz. Hamilelikte Coumadin kullanımı konusunda doktorunuza başvurun.
Coumadin Alırken Seyahat Edebilir miyim?
Cumadin alırken seyahat etmenizde sakınca yoktur. Seyahat öncesi PT/INR kontrolünüzü yaptırınız veya seyahatiniz sırasında yaptırmayı ayarlayınız. Yanınıza yeterli ilaç alınız.
Spor veya Fiziksel Aktivitelerimi Sınırlamalı mıyım?
Ciddi düşme ve travmaların olacağı sporlardan ve aktivitelerden kaçının
Vitamin K içeren yiyeceklerden kaçınmalı mıyım?
Hayır, sadece diyetinizde aniden değişiklikler yapmayın ve aynı günde K vitamininden fazla içeren yiyecekleri fazla yemeyin. Sağlığınız için yararlı olan bazı yiyecekler bol K vitamini içerir fakat bu yiyecekleri düzenli olarak aldığınız ve PT/INR’ yi kontrol altında tuttuğunuz sürece sorun yoktur. Aldığınız K vitaminindeki büyük değişiklikler, Coumadin’in vücudunuza olan yararını olumsuz yönde etkileyebilir. Uyguladığınız diyeti dengeli tutmanız, aldığınız K vitamini seviyesini belirlemekte son derece önemlidir. Örneğin 10 günde bir ıspanak yemeği yiyorsanız aynı sıklıkta yemeğe devam edebilirsiniz. Ama bir hafta süreyle her gün ıspanak yemeniz, Coumadin etkinliğini azaltıcı etki oluşturacaktır. Yemek düzeninizde büyük değişiklikler yapmadan önce, lütfen doktorunuza danışınız. Eğer yaptığınız değişiklikler, sağlık sorunlarınızdan kaynaklanan zorunlu değişiklikler ise, bu durumda da doktorunuzu bilgilendirmeniz gerekmektedir. Pişirilen, dondurulan veya kurutulan besinlerin içerdiği K vitamini miktarı, tazeyken içerdikleri miktarla aynıdır.
Aşağıdaki tabloda yiyeceklerin 1 porsiyonunun Vitamin K içerikleri verilmiştir. Diyetinizi sabit ve dengeli tutmanız yiyeceklerin K vitamini içeriğinden daha önemlidir!!
Hamiləlik
Coumadinin gebeliğin ilk üç ayında bebeğin gelişimini etkileyebilir. Gebe kalmayı planlayan ve bu ilaçlardan kullanan kadınlar gebelikten önce bu isteklerini doktorları ile paylaşmalı ve tartışmalıdır.
Coumadinin kullanırken gebe kalmış olabileceğini düşünen kadınlar ise en kısa zamanda bir gebelik testi yaptırmalı ve sonuç pozitif ise derhal doktoruna başvurmalıdır.
Pıhtıönler ilaç kullanırken süt vermenin bilinen bir sakıncası yoktur.
Herhangi bir sorunuz olduğunda
doktorunuza danışmaktan çekinmeyiniz!